السلام عليك يا امام رئوف

اين اثر گرانقدر در خيابان شهيد مطهري و در ابتداي كوچه شهيد اقبالي قرار گرفته است و با مسجد مشهور تاريخانه تنها چند متر فاصله دارد، و به همين دليل از ديد گردشگران داخلي و خارجي پنهان نمي ماند. اين بناي كهن هر چند كه از خشت و گل ساخته شده، ولي از داخل داراي ويژگي هاي هنري بوده و گچ كاري و طاق هاي مقرنس و زيباي آن چشم نواز بوده و حاكي از شكوه رونق و اهميت گذشته خود دارد. تاريخ ساخت اين بناي معنوي و الهي معلوم نيست و اينكه «شكرالله» (احتمالاً باني مسجد) چه شخصيتي بوده، اطلاعي در دست نمي باشد و در كتب تاريخ و جغرافياي دامغان در اين خصوص مطلبي ديده نمي شود، ولي از حيث سبك بنا با ساختمان «گنبد زنگوله» شباهت زيادي دارد و تصور مي شود، اين مسجد نيز مانند گنبد مزبور كه در جدول عمده ترين بناهاي تاريخي دامغان، منتشر شده از سوي سازمان ميراث فرهنگي استان سمنان سال 1372 مندرج در كتاب «سيماي استان سمنان» جلد اول صفحه 522، از ابنيه دورة صفاريه قلمداد گرديده، مربوط به دوره ياد شده باشد. البته نظريه قطعي را به اهل فن واگذار مي كنيم.

مسجد شكرالله در روزگاران گذشته از قداست ويژه برخوردار بوده و مردم دامغان و نواحي ديگر اعتقاد خاصي به معنويت آن داشته و به مناسبت هاي مذهبي، در محوطه بيرون مسجد، آش و ديگر غذاهاي نذري را طبخ و تقسيم مي كردند و در داخل مسجد نيز طاقچه اي مخصوص وجود داشت كه در آن شمع روشن كرده و به عبادت مي پرداختند.


مساحت مسجد حدود 100 متر مربع و داراي 5/9 متر طول و 5/10 متر عرض و ارتفاع آن تا قسمتي كه سقف شروع مي شود، حدود 5 متر و قطر ديوارها حدود 80 سانتيمتر است. مسجد مزبور داراي يك در ورودي كوچك در قسمت شمال مي باشد كه ارتفاع نسبتاً كمي دارد و هنگام ورود لازم خواهد بود كه به حالت خميده و تعظيم داخل شد و در ارتفاع كوتاه آستان مسجد نيز شايد حكمتي وجود داشته و يا اينكه سبك بنا چنين اقتضاء كرده است. از شگفتي ها اينكه، مسجد شكرالله داراي دو محراب است، يكي در داخل و يك محراب نيز به همان موازات در بيرون و به ديوار جانب مشرق و بطوريكه مشخص است، اين محراب نيز مسقف و احتمالاً رواق زنانه مسجد بوده كه بعدها اين قسمت تخريب و به خانه مسكوني (ظاهراً محل سكونت خادم مسجد) ملحق شده و محراب در ناحيه شرقي ديوار مسجد باقي مانده است. اين دو محراب بصورت گره پيچ گچبري شده و هر دو شبيه هم مي باشد كه متاسفانه محراب داخل مسجد در اثر شكست ديوار و سوانح طبيعي، رو به ويراني است، ولي محراب بيرون سالم و پا برجا مي باشد. اين محرابها كه گچ بري آنها نسبتاً قابل توجه است، نياز به تعمير و بازسازي و حفاظت دارد. سقف مسجد كه خشتي و گنبدي شكل و مدور بوده بر اثر شكست و عدم مراقبت، قسمت هاي عمده اي از آن مخصوصاً در جانب شمالي به مرور فرو ريخته و در حال حاضر به طوريكه در عكس ها مشخص است، مقداري از ديواره سقف در ناحيه مشرق و مغرب و جنوب باقي و برقرار است كه مخصوصاً عمده تزئينات هنري مسجد در همين قسمت ها واقع بوده و جا دارد، مسئولان ميراث فرهنگي كشور و استان و همچنين ساير علاقه مندان به بناها و تاريخ ايران به خصوص شهر تاريخي دامغان از تمامي توان و همت خود براي بازسازي اين بناي تاريخي و معنوي استفاد نمايند.